kawa – dlaczego warto?
Wielu z nas nie wyobraża sobie bez niej dnia. Czarna, z mlekiem, mała, duża, podwójna… z syropem, cukrem, bitą śmietaną, często z obowiązkowym czymś słodkim.
Niezależnie czy z dodatkami czy bez – kawa nie zadaje pytań, kawa rozumie…
Zwłaszcza moje podwójne espresso o świcie 😉
Czy powinniśmy się jej bać? Kiedy musimy z niej rezygnować, a kiedy mała czarna podziała na naszą korzyść?
Pita w rozsądnych ilościach ma sporo zalet. Przyspiesza metabolizm, poprawia pamięć, chroni przed rakiem skóry, zmniejsza ryzyko zachorowania na chorobę Parkinsona i cukrzycę typu II, obniża ryzyko wystąpienia raka jelita i wątroby. Ale mimo to, nie zawsze jest wskazana!
kawa a nowotwory
Wysokiej jakości kawa z ekspresu czy kawiarki jest wbrew pozorom cennym napojem w diecie “antyrakowej” zawiera spore ilości antyoksydantów działających profilaktycznie w kierunku chorób nowotworowych (szczególnie jelit i wątroby). Kawa dzięki swojemu moczopędnemu działaniu, zmniejsza też ryzyko raka pęcherza, gdyż przyspiesza wypłukiwanie z niego szkodliwych substancji, ale i odwadnia!! Zatem na każdą filiżankę kawy powinna przypadać dodatkowa szklanka wody!
Według badań opublikowanych w European Journal of Cancer Prezentation już jedna filiżanka kawy dziennie zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworu o 10%. Co jest zasługą kofeiny, bowiem badania pokazały, że kawa bezkofeinowa nie wykazywała takich właściwości.
Regularne picie kawy (szczególnie zielonej, która zawiera zdecydowanie większe ilości kwasu chlorogenowego) zmniejsza ryzyko raka wątroby. Kwas chlorogenowy obecny w ziarnach kawy znacząco obniża również poziom glukozy i insuliny chroniąc przed cukrzycą. Kofeina chroni dodatkowo miąższ wątroby przed uszkodzeniem.
kawa na koncentrację
Zawarta w kawie kofeina przyśpiesza akcje serca, na krótko podnosi ciśnienie krwi. Rozszerza naczynia krwionośne oskrzeli, dzięki czemu organizm jest lepiej dotleniony. Kofeina poprawia krążenie krwi w mózgu zwiększając zdolność koncentracji, blokuje receptory przekazujące informacje o potrzebie snu – po jej wypiciu znika uczucie zmęczenia.
kawą w alergię
Kawa ma również działanie przeciwalergiczne, zmniejsza bowiem wydzielanie histaminy, a kofeina zawarta w kawie zapobiega oraz zmniejsza skutki ataków alergii.
kawa a choroba Parkinsona
Regularne picie kawy redukuje ryzyko wystąpienia choroby Parkinsona. Dzieje się tak za sprawą stymulowania naczyń krwionośnych w mózgu dzięki czemu do komórek nerwowych dociera więcej tlenu i substancji odżywczych.
kto nie powinien
Kawa zawiera największą ilość kofeiny spośród znanych substancji, z tego też powodu, kawy nie powinny pić osoby chorujące na nadciśnienie, arytmię serca, refluks żołądkowo-przełykowy, zapalenie trzustki, jaskrę, wrzody lub nieżyt żołądka. Picie kawy nie jest także wskazane dla osób z nerwicą, zaburzeniami emocjonalnymi czy chorobami psychicznymi.
Wiele badań potwierdza natomiast, że umiarkowane spożycie kofeiny jest bezpieczne dla kobiet w ciąży oraz ich nienarodzonych dzieci (nie potwierdzono zależności pomiędzy spożyciem kofeiny a nieprawidłowym przebiegiem ciąży, poronieniem czy występowaniem wad wrodzonych płodu). Nie zaobserwowano także zmniejszonej szansy zajścia w ciążę u kobiet starających się o dziecko a pijących regularnie napoje z kofeiną. Badania te odnoszą się oczywiście do rozsądnego – umiarkowanego spożycia kofeiny.
ile to “umiarkowana ilość”?
Poziom tolerancji na kofeinę jest zmienny, zależny od wieku. Przyjmuje się, ze umiarkowane spożycie to 100 – 500 mg kofeiny dziennie (1 do 4 filiżanek). Zbyt duża dawka kofeiny może powodować roztrzęsienie, nerwowość, poirytowanie, problemy z zaśnięciem, a co za tym idzie zmęczenie spowodowane niewysypianiem się. Spożycie ponad 1000 mg dziennie może być dla organizmu toksyczne.
Swoją drogą zawsze mnie dziwiły te “umiarkowane” ilości… Ja po 4 filiżankach w ciągu jednego dnia chyba bym “chodziła po ścianach” – dla mnie to już zdecydowany nadmiar. Co tyko potwierdza regułę, że poziom tolerancji na kofeinę jest wyjątkowo indywidualną kwestią 😉
Jeśli od dłuższego czasu pijamy po kilka filiżanek kawy dziennie, to nagłe odstawienie kawy może spowodować u nas głód kofeinowy, objawiający się bólami głowy, rozdrażnieniem i zmęczeniem. Trwa to zazwyczaj kilka dni. Lepiej jednak odzwyczajać się od kawy stopniowo, co nie powinno spowodować żadnych przykrych dolegliwości.
A jeśli już odstawimy “małą czarną” to może… kawa zbożowa w zamian>>?
Decydując się na kawę unikajmy syropów smakowych, tłustej bitej śmietany czy dużej ilości cukru. Spróbujmy rozsmakować się w samej kawie – będzie smaczniej, lżej i zdrowiej 🙂
Świetnymi dodatkami, szczególnie w pochmurne i mroźne poranki są korzenne przyprawy.
Czy kawa podnosi stężenie złego cholesterolu>>
jak pić kawę?
Wbrew temu co możemy zaobserwować, wcale nie w papierowym kubku 😉
Najlepiej w naczyniach z porcelany. Także kształt i rozmiar filiżanek zależy od rodzaju kawy.
Café latte podaje się w wysokiej szklance. Zrobiona umiejętnie, powinna zachować trzy warstwy: mleka, kawy z mlekiem i pianki.
Espresso, to gęsta intensywna a jednocześnie delikatna kawa z pianką, pije się ją w małych filiżankach zwężających się ku dołowi lub walcowatych.
Cappuccino – kawę ze spienionym mlekiem albo cafe creme (większe espresso ze świeżą pianką z mleka) pijemy w specjalnej filiżance do… cappuccino. Cafe creme powstaje po dodaniu do espresso małej porcji piany z mleka, którą przyrządza się za pomocą urządzenia o nazwie kremer. Przed podaniem posypujemy piankę sproszkowaną czekoladą lub cynamonem. Wspomniana pianka crema, to nic innego jak tysiące mikroskopijnych pęcherzyków tłuszczu zawartego w ziarnach kawowych.
Kawa parzona po turecku jest jeszcze bardziej aromatyczna od cafe creme. Przygotowuje się ją w specjalnym, tureckim tygielku, który jest ocynkowany w środku albo wzorowanym na nim tygielku ze stali nierdzewnej.
Umiejętność parzenia doskonałej kawy nabywa się przez całe życie, a prawdziwym i dobrym baristą może stać się tylko ktoś kto zaparzył wiele tysięcy filiżanek kawy.
Dlaczego barista? Określenie to pochodzi z języka włoskiego i pierwotnie oznaczało centralną rączkę ekspresu do parzenia kawy, dziś natomiast mianem tym nazywa się przeszkolone osoby zawodowo zajmujące się przyrządzaniem kawy.
Nie samą kawą żyje człowiek… 😉
Zapraszam do lektury tekstu o wodzie: Woda – ile pić, do poczytania tu>>
A Ty, jaką kawę lubisz najbardziej? 🙂
